L’ Artisan Parfumeur: ο πρωτεργάτης της Niche Αρωματοποιίας.

Είναι από τα πρώτα niche brands που ήρθαν στην Ελλάδα και προσωπικά από τα πιο αγαπημένα μου.  Αλλά δεν αποτελώ εξαίρεση, αφού από τη δεκαετία του ’70 και πιο συγκεκριμένα από τη δημιουργία του ανατρεπτικού Mûre et Musc, το “L’ Artisan Parfumeur” έχει φανατικούς θαυμαστές σε όλο τον κόσμο.

Λατρεύω πολλά από τα αρώματα του αλλά και τις εντυπωσιακές, στιβαρές συσκευασίες του. Είναι ένα brand λαμπερό, παιχνιδιάρικο, κεφάτο που σε κάνει να θέλεις ν΄αποκτήσεις  όλες ή έστω τις περισσότερες από τις ευωδιές του. Κάθε μια με ξεχωριστό χαρακτήρα, σε μεταμορφώνει στην πλευρά του εαυτού σου που θέλεις να είσαι ή να προβάλεις, αναδεικνύει τη διάθεση που έχεις κάθε φορά. Κάθε ευωδιά κι ένα παιχνίδι μεταμόρφωσης… γιατί άλλωστε έτσι ξεκίνησαν όλα. Από ένα αστείο, μια πρόκληση, μια μεταμφίεση…

Ο Jean-François Laporte ήταν βοτανολόγος και χημικός κι έκανε την πρακτική του, όταν ένας φίλος του που χόρευε στο Παρισινό καμπαρέ Folies Bergères, του ζήτησε να φτιάξει ένα άρωμα μπανάνας, για να το φοράει μαζί με το ίδιο κοστούμι μεταμφίεσης, που φορούσε σε βραδινά πάρτι.  Πολύ σύντομα, για τον ίδιο λόγο, ακολούθησε ένα άρωμα βανίλιας και ένα γκρέιπφρουτ!  Αυτή η πειραματική διαδικασία, ώθησε τον Jean-François Laporte να δημιουργήσει κι άλλα παρόμοια αρώματα, μια σειρά που ονόμασε «φυσικές εσάνς». Η σειρά γνώρισε τέτοια επιτυχία, που οι φίλοι του κατέληξαν να τον αποκαλούν «ο χειροτέχνης αρωματοποιός» δηλαδή “L’ Artisan Parfumeur”.  Εκείνο το πρώτο άρωμα μπανάνας πυροδότησε ένα πάθος και την επιθυμία να δημιουργηθούν αρώματα, που θα έφερναν την αρωματοποιία σε μια προβιομηχανική εποχή, όταν το κάθε συστατικό ήταν σεβαστό, αναγνωρίσιμο και πολύτιμο.

Ο Jean-François Laporte δημιουργεί το πρώτο niche άρωμα.

O Jean-François Laporte συνέχισε να δημιουργεί αρώματα, όταν το 1978 εμπνέεται το εμβληματικό Mûre et Musc. Ένα άρωμα, το οποίο όχι μόνο κυκλοφορεί ακόμα κι αγαπιέται πολύ, αλλά παραμένει ένα από τα best sellers και modern classics της εποχής μας.  Ήταν η πρώτη φορά που σ΄ένα άρωμα «παντρευόταν» η ευωδιά των μαύρων ξινών μούρων με την καθαριότητα του λευκού μόσχου, ενός καινούργιου ιδιαίτερου τύπου μόσχου, που ο Laporte δούλευε στο εργαστήριο του εκείνη την εποχή.  Μπορεί ν’ ακούγεται ως κάτι απλό σε νότες, ειδικά στις μέρες μας που τα φρουτώδη αρώματα είναι συνηθισμένα, αλλά η ολοκληρωμένη σύνθεση του αρώματος, κάθε άλλο παρά απλή και συνηθισμένη είναι.

Έτσι, ο Laporte πήγε στην Grasse και συναντήθηκε με τρεις κορυφαίους, για την εποχή, αρωματοποιούς. Τον Jean-Claude Ellena, τον Lucien Ferrero και τον Jean-Claude Gigodot. Ο Jean-Claude Ellena θυμάται ακόμα εκείνη την πρώτη συνάντηση: «Το άρωμα ήταν όμορφο και τρυφερό, αλλά δεν διαχεόταν καν έξω απ΄το μπουκάλι… Αναρωτήθηκα τι μπορούσα να κάνω γι΄αυτό;». Το συστατικό των μαύρων μούρων ήταν ξεκάθαρο αλλά ο Jean-Claude Ellena, ένοιωσε, ότι χρειαζόταν κάτι παραπάνω, ένα ισχυρό «αρωματικό δόλωμα», μια δυνατή νότα κορυφής που θα τραβούσε τον καταναλωτή. «Τον συμβούλεψα να χρησιμοποιήσει μία σύνθεση από εσπεριδοειδή μαζί με εστραγκόν και μια υποψία λεβάντας. Και σαν βάση να προσθέσει βρύα δρυός. Κάναμε πολλές προσπάθειες μέχρι να βρούμε τον σωστό συνδυασμό.  Έφυγε απ΄τη Grasse με αρκετά δείγματα απ’ αυτές και τελικά κατέληξε στο ένα» θυμάται ο αρωματοποιός.

«Αν το Mûre et Musc παραμένει ακόμα και σήμερα τόσο ελκυστικό, είναι γιατί οι απαλές σαν βαμβάκι νότες του από μαύρα και κόκκινα μούρα, ταιριάζουν τέλεια με την επιδερμίδα και γίνονται ένα απαλό δεύτερο δέρμα, λιώνουν πάνω σ’ αυτό. Αυτό το κάνει πολύ περισσότερο από ένα άρωμα».  Ακόμα και σήμερα ο Jean-Claude Ellena υποστηρίζει, ότι «….ήταν μια σύνθεση που δεν είχε υπάρξει ποτέ πριν, πολύ μακριά από τα συνηθισμένα, ακόμα και σήμερα οδηγεί την αρωματοποιία…»

Όλα αυτά τα χρόνια μέχρι τη δημιουργία του Mûre et Musc, ο Laporte συνέχισε να βασίζεται στις φυσικές ευωδιές και να χρησιμοποιεί τις μυρωδιές που τον συγκινούσαν στη φύση, για να δημιουργήσει «φυσικά αρώματα».  Έτσι το Mûre et Musc ήταν ένας πειραματισμός, αλλά και μια προσπάθεια να μεταφερθεί στην αρωματοποιία, όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτικά η δροσερή, φρέσκια, ξινούτσικη μυρωδιά των μαύρων μούρων.  Το Mure et Musc θεωρήθηκε το πρώτο niche άρωμα κι ήταν τόσο πετυχημένο και πρωτοποριακό ανάμεσα στα γυναικεία αρώματα, που ο συνδυασμός μούρα και μόσχος αντιγράφηκε από πολλούς κι επηρέασε τις τάσεις της εποχής.

Μετά την τεράστια επιτυχία του Mûre et Musc, ο Jean-François Laporte ανοίγει το 1979 στο Παρίσι, την πρώτη του μπουτίκ αρωμάτων στη rue de Grenelle.  Είναι η εποχή που  οι αρωματοποιοί βρίσκονται στην αφάνεια και δουλεύουν για τους οίκους μόδας, οπότε το να δημιουργήσει κάποιος μια αποκλειστική μπουτίκ αρωμάτων, είναι έτσι κι αλλιώς πρωτοποριακό. Αυτό όμως είχε στο μυαλό του ο Jean-François Laporte, με αυτή την επιχειρηματική κίνηση. Επιθυμεί να προσφέρει στο ευρύ κοινό, αυτό που τότε ήταν προνόμιο των λίγων. Αρώματα υψηλής τέχνης και ποιότητας, με αυθεντικότητα και προσιτές τιμές.

Η φύση στο brand

Τα αρώματα της L’Artisan Parfumeur παραμένουν εδώ και 40 χρόνια δημοφιλέστατα και κλασσικά, αλλά πάντα σύγχρονα και με σταθερή ποιότητα. Η μεγάλη τους επιτυχία βασίζεται στη φήμη «στόμα με στόμα» και είναι ο λόγος που διαδόθηκαν και καθιερώθηκαν στα καταστήματα και όχι το αντίστροφο δηλ. η παρουσία τους στα ράφια, που τα έκανε γνωστά στους καταναλωτές.  Φτιαγμένα με πάθος και χειροποίητη φινέτσα, συμβολίζουν ένα διαφορετικό οσφρητικό ταξίδι. Κάθε άρωμα κουβαλάει την δημιουργική ελευθερία, την καλλιτεχνική φαντασία και την προσωπική σφραγίδα, κάθε κορυφαίου αρωματοποιού του brand, που το εμπνεύστηκε.

Ως ένας φόρος τιμής στον ιδρυτή της Jean-François Laporte, κάθε άρωμα της L’ Artisan Parfumeur είναι ένα ταξίδι εξερεύνησης, που παντρεύει την σχολαστική χειροποίητη τεχνική με την τελειότητα της φύσης. Οι αρωματοποιοί λειτουργούν ως χειροτέχνες. Δημιουργούν την δομή του αρώματος από κάθε μία επιλεγμένη νότα, ώσπου να πετύχουν την οσφρητική αρμονία κι ένα αποτέλεσμα που ποτίζει και ρέει απαλά στο δέρμα. Τα αρώματα της L’ Artisan Parfumeur έχουν αυτή την ιδιαιτερότητα. Όσο έντονα κι αν είναι, μένουν κοντά στο δέρμα και γίνονται ένα μ’ αυτό, σα να είναι κομμάτι της σύστασης του.

Σε κάθε μπουτίκ του L’Artisan Parfumeur έχει δημιουργηθεί κι από ένας κήπος –μινιατούρα. Οι κήποι-μινιατούρες περιέχουν μια μεγάλη ποικιλία βοτάνων και φυτών, προκειμένου να αναδεικνύουν το καλύτερο, που μπορεί να κάνει η φύση: Να ανθίσει!  Οι κήποι είναι μια ζωντανή υπενθύμιση για την βασική αρχή του L’Artisan Parfumeur, σαν ένας φόρος τιμής στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του brand.  Είναι ωστόσο και μια πρόσκληση και πρόκληση στο κοινό ν’ ανακαλύψει, να ξαναθυμηθεί, να εντρυφήσει στα αρώματα του και να βιώσει το πάθος του δημιουργού του για τη φύση.

Γιατί για το L’ Artisan Parfumeur,  η φύση είναι το εναρκτήριο σημείο, ολόκληρο το αρωματικό του σύμπαν.  Εκεί όπου βρίσκονται οι συνέργειες, τα συστατικά, η δημιουργική ροή, ουσιαστικά το DNA του brand.  Σύμφωνα με την φιλοσοφία του, τα αρώματα δεν χρειάζεται να μιμούνται τη φύση, αλλά να δίνουν στο τελικό αποτέλεσμα μια αφηρημένη έννοια για το πώς εισπράττουν αυτές τις μυρωδιές οι αρωματοποιοί, όταν εργάζονται με τη φύση και τις μυρωδιές της και πως εφαρμόζουν στην τέχνη τους, αυτά τα αρχικά ακατέργαστα υλικά.

Τα σημερινά μπουκάλια είναι ομοιόμορφα και φέρουν την αύρα των παλιών φιαλιδίων φαρμακείου με σκούρο καπνιστό γυαλί, αν και πρέπει να εξομολογηθώ, ότι προτιμώ τις προηγούμενες, vintage πλέον συσκευασίες, με τις χρωματιστές ετικέτες και κουτιά.  Το βαρύ μεταλλικό επτάγωνο καπάκι διατηρήθηκε ίδιο κι είναι εξαιρετικά εντυπωσιακό. Είναι σαν ένα σήμα κατατεθέν, μια σφραγίδα του brand που αφήνει το σημάδι του στην ιστορία και το μέλλον της αρωματοποιίας.

Τα αρώματα του L’Artisan Parfumeur έχουν δημιουργηθεί από τους κορυφαίους αρωματοποιούς: Bertrand Duchaufour, Anne Flipo, Fabrice Pellegrin, Celine Ellena, Karine Vinchon, Elisabeth Maier, Jean-Claude Ellena, Dora Baghriche, Jean-Francois Laporte, Evelyne Boulanger, Karine Vinchon Spehner, Olivia Giacobetti, Marie Salamagne, Karine Dubreuil, Jacques Fraysse, Akiko Kamei, Stephanie Bakouche, Michel Almairac, Alberto Morillas, Quentin Bisch, Juliette Karagueuzoglou και Daphne Bugey.

Ποια αρώματα ξεχωρίζω:

Πολλά από τα αρώματα του L’ Artisan Parfumeur είναι σε σύνθεση eau de toilette και σε eau de parfume (αναφέρονται ως extreme) ενώ πολλά αυτά, συνοδεύονται από υπέροχες σειρές σώματος.

MURE ET MUSC EXTREME – 1993 Karine Dubreuil.

Πόσο τ΄αγαπώ αυτό το άρωμα! Δεν μπορώ να φανταστώ τη συλλογή μου χωρίς αυτό! Ο χαρακτηρισμός φρουτώδες – λουλουδένιο το αδικεί παράφορα. Είναι ένα βαθύ άρωμα, μεθυστικό, πλούσιο, πολυδιάστατο…. Καθαρό μεν από τον μόσχο, αλλά σέξι και ελαφρά πικρόξινο. Προσωπικά το προτιμώ σε σχέση με το κλασσικό Mûre et Musc, που είναι το απόλυτα ξινό άρωμα των μούρων, περισσότερο απ΄όσο προτιμώ εγώ. Το μωβ ως χρώμα στην παλιά συσκευασία, το εκφράζει απόλυτα.  Έχει όλο το μυστήριο του μωβ, το βάθος, τον εκλεπτυσμό του.   Αν νομίζετε, ότι έχει σχέση με τα γλυκερά girly φρουτωδη αρώματα με μούρα, βατόμουρα κι εσπεριδοειδή που κυκλοφορούν, κάνετε μεγάλο λάθος. Είναι απόλυτα γυναικείο! Νιώθω ευεξία, δροσιά, καθαριότητα και μεθυστική, αινιγματική διάθεση, όταν το φορώ! Η διάρκεια του εκπληκτική, φθάνει ως την επόμενη μέρα. Αγαπάω πολύ και την κρέμα σώματος που διαθέτει. Είναι μια τονωτική ένεση για κάθε εποχή.

PREMIER FIGUET – 1994 Olivia Giacobetti.

Το 1994 η L’ Artisan Parfumeur για άλλη μια φορά πρωτοπορεί και για πρώτη φορά δημιουργείται ένα άρωμα σύκου! Ότι πιο ασυνήθιστο για την εποχή, ανεξάρτητα αν σήμερα, όλοι το μιμήθηκαν κι έγινε μια εξαιρετικά δημοφιλής ευωδιά. Το σύκο αποκαλύπτεται σε όλη την ομορφιά του, γιατί αξιοποιούνται όλα τα μέρη του δέντρου.  Το πικρό πράσινο φύλλο, ο ζουμερός μελένιος καρπός, το γαλακτώδες υγρό, η οσμή του ξύλου.  Ένα άρωμα συναρπαστικό, statement, που ακόμα και μέσα στο χειμώνα μπορεί να φέρει το καλοκαίρι!

LA CHASSE AUX PAPILLIONS -1999  Anne Flipo.

Όσες αγαπούν τα φλοράλ και πολύ περισσότερο τα λευκά άνθη και την τουμπερόζα, θα βρουν στο άρωμα αυτό έναν σύντροφο ζωής.  Το «κυνήγι των πεταλούδων» γίνεται σ΄έναν πράσινο ανοιξιάτικο αγρό. Κοπέλες με λευκά φορέματα τρέχουν ανεμίζοντας την απόχη κι αυτή γεμίζει από όνειρα κι αισθησιασμό της νιότης.  Ένα άρωμα που δεν είναι καθόλου αθώο όπως θα υπέθετε κανείς, αλλά επιβλητικό, κυρίαρχο, καθηλωτικό, πεισματάρικο. Ένα φλοράλ καθόλου μετριοπαθές ή αναμενόμενο, αλλά καταλήγει animalic. Η τουμπερόζα το κάνει θρασύ! Η δροσιά του είναι ολοφάνερη, σαν τη δροσιά των νέων κοριτσιών που κυνηγούν τις πεταλούδες. Φαινομενικά ένα αθώο παιχνίδι, αλλά η ορμή της νιότης δεν κρύβει το πάθος για ζωή και έρωτα.

TIMBUKTU – 2004 Bertrand Duchaufour

Το πιο μαγικό λιβάνι που κυκλοφορεί, καθόλου εκκλησιαστικό, καθόλου βαρύ, πνιγηρό ή μελαγχολικό. Ένα λιβάνι, εσάνς ανάτασης και διαλογισμού που «ανοίγει» την καρδιά και τη σκέψη!  Το όνομα παραπέμπει κι αυτό σε ένα ταξίδι του Bertrand Duchaufour στην Αφρική, στην πρωτεύουσα του Μάλι τον «ομφαλό της ερήμου» κι αναδύει την ευωδιά της.  Αυτής της μυστηριώδους, απομονωμένης και δυσπρόσιτης πόλης κοντά στον ποταμό Νίγηρα. Πως μυρίζει λοιπόν το Τιμπουκτού; Ευωδιά ανάλαφρου, αιθέριου λιβανιού που παντρεύεται με το πράσινο φρέσκο βέτιβερ και το βαλσαμικό πατσουλί. Ξηρό και γήινο σαν τον άνεμο της ερήμου, πικάντικο με το κάρδαμο κι αισθησιακό με το μύρο. Δεν είναι μονόπλευρο είναι ένα άρωμα απρόβλεπτο και πλούσιο, που εξελίσσεται κάθε στιγμή που το φοράς. Ιδανικό για τις θερμοκρασίες της Ελλάδας, χειμώνα – καλοκαίρι.  Ένα άρωμα που ξεχωρίζει!

TRAVERSEE DU BOSPHORE – 2013 Bertrand Duchaufour

Προσωπική μου άποψη, ότι πρόκειται για το πιο υπέροχο άρωμα δέρματος που κυκλοφορεί. Το είχα, το φόρεσα, το χάρηκα και θα το ξαναποκτήσω, σαν ένα άρωμα που μένει αξέχαστο κι εξελίσσεται μ΄έναν τρόπο συγκλονιστικό, όση ώρα το φοράς. Είναι ένα άρωμα – ταξίδι! Το φοράς και ταξιδεύεις στην ανατολή μ’ έναν τρόπο που δεν έχει προηγούμενο.  Όχι, δεν έχει καμία σχέση με το κλασσικό ανατολίτικο άρωμα, παρότι το όνομα και η έμπνευση παραπέμπει στην Πόλη των πόλεων.  Το Traversee du Boshpore (Διάπλους του Βοσπόρου), το εμπνεύστηκε ο Bertrand Duchaufour από ένα ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη.  Οι νότες του αρώματος είναι οι μυρωδιές της Πόλης.  Μυρωδιά απ΄τα δερμάτινα του Καπαλί Τσαρσί μαζί με σαφράν και μπαχαρικά, μήλο απ’ τον καπνό των ναργιλέδων,  ραχάτ λουκούμια, «σαν φιστίκ» (το κελυφωτό φιστίκι) και τούρκικο τριαντάφυλλο, επιστρατεύονται για να μεταφέρουν την μυρωδιά της Κωνσταντινούπολης σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

BANA BANANA – 2019 Celine Ellena

To πιο πρόσφατο δημιούργημα του brand που φαντάζεστε ίσως, με ποια αφορμή; Σε ανάμνηση εκείνης της πρώτης μπανάνας, που έγινε η αρχή της ιστορίας.  Στα ξέφρενα 70’ς, χορός και σαμπάνια στο Παρισινό καμπαρέ, ένα χιουμοριστικό κοστούμι κι ένα άρωμα που δεν ξεχάστηκε. Όμως όχι, δεν έχουμε να κάνουμε με κάτι απλό, για τον L’ Artisan Parfumeur μιλάμε εξάλλου, που μας συνηθίζει στις εκπλήξεις.  Δεν μιλάμε για ένα ρεαλιστικό άρωμα μπανάνας. Αυτό δεν είναι πάρα στην αρχή, οι νότες κορυφής που πολύ γρήγορα χάνονται για να μετατραπούν σε μια πουδρέ κεχριμπαρένια και μοσχώδη σύνθεση με βαλσαμικές και πικάντικες προεκτάσεις.   Νομίζετε, ότι είναι ένα άρωμα φρουτώδες; Κάθε άλλο! Είναι σέξι, πικάντικο, αποπλανητικό…. Τολμήστε το!

Το brand L’ Artisan Parfumeur είναι διαθέσιμο στην Ελλάδα, στα πολυκαταστήματα Attica και στο Golden Hall. Στο επίσημο site του ωστόσο,  https://www.artisanparfumeur.fr θα βρείτε δείγματα, αλλά και τις υπέροχες σειρές σώματος (body wash & body lotions) των αρωμάτων.

Stella